Uber (ve/veya türevleri) yasallaşacak. Nasıl mı?

Teknoloji ilerliyor ve hayatımızın pek çok alanına entegre oluyor. Cep telefonları ile gelen devrim hayatımızın diğer kısımlarına yansıyor. Uber veya bir başka araç çağırma hizmeti de bunun bir parçası olacak. Peki günümüzde taksicilerle bıçaklı kavgaların olduğu bu durum nasıl yasallaşacak ya da neden yasallaşacak? Halk daha kaliteli hizmet alsın diye değil merak etmeyin, vergiden sebep.

Peki nasıl mı? Açıklıyorum.

Uber’de yolculuk kalitesi ön planda

Bir şehirdesiniz ve biryerden başka bir yere gideceksiniz. aşağıdakilerden hangisinde gitmek istersiniz?

Uber Araçları
İstanbul Taksileri

Hangi araçla yolculuk etmek istersiniz sorusunun cevabını vermişsinizdir diye düşünüyorum.

Uber pahalı değildir.

Uber’in yüksek fiyatlı olduğuna dair bir bilgi mevcut. Gelin bakalım fiyatlara.

İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’nın sayfasından aldığım verilere göre fiyatlar böyle.

Bu şu demek; indi bindi 10TL. Kilometreye de 2,5TL yazarım. Açılış 4TL.

Uber’de nasıl fiyat?

Km başı ücreti taksiden daha ucuz. Trafikte çok beklerse dakika başına para yazıyor. O da 10dk beklemede 2TL gibi bir rakam yazıyor. Pratik uygulamalar daha farklı olsa bile gözüken rakamlarda Uber daha uygun.

Uber kontrol edilebilir bir sistem

Uber de ne zaman nereye gitmişsiniz, kaç para tutmuş görebiliyorsunuz. İtirazınız varsa online sistem üzerinden yapıp para iadesini bir sonraki Uber sürücünden alabiliyorsunuz veya kredi kartınıza geri ödeniyor. Yolculuk ve mesafe internette kayıtlı olduğu için hak geçmiyor.

Yaptığım bazı yolculuklar ve ödediğim tutarlar.

Yaptığım yolculuk detayları ve şöför kayıtlı. Her yolculuğunuzda şöföre puan veriyorsunuz (şöför de size puan veriyor). Eğer rahatsız olacağınız bir durum varsa 2 yıldız ve altında verdiğinizde sistem sizi birdaha eşleştirmiyor. Şöförün puanı 5 üzerinden 4 altına düştüğünde sistem dışı kalıyor. Yolcular da 4 puan altına düştüklerinde uygulamayı kullanamıyorlar. Şöförsünüz ve aldığınız yolcu alkollü bir şekilde aracınıza kustu diyelim. Bu yolcu bu durumu birkaç kez daha tekrar ettiğinde ve olumsuz puan aldığında sistem dışı kalıyor veya yolcusunuz ve şöför yolu uzatıp fazla para istedi; yolculuk kayıtlı olduğu için (bitiş ve başlangıç) sistem bunu kolayca yakalayabiliyor.

Bu durumda şöförler düzgün davranmak zorunda kalıyor. Taksicilerde yaşanılan vurdumduymazlık yaşanmıyor. Yolcular da terbiyesizlik yaptıklarında sistem dışına çıkarılıyorlar. Burada işini düzgün yapan şöförler ile saygılı kullanıcılar sistemin keyfini sürerken diğer sürücüler ve yolcular sistem dışı kalıyor.

Uber kolayca vergilendirilebilir bir sistem

Taksiler 1.5mTL gibi bir rakam ödeyerek taksi plakası satın alıyorlar. Daha sonra ise ÖTV ödemeden araç sahibi oluyorlar ki araçların ne halde olduğunu görüyorsunuz. Arabaya hiç yatırım yapılmıyor. Çalışan şöförler SGK’sını kendileri yatırıyor. Taksiler ise basit usülden vergilendirilmek için yıllık 49.000TL’yi aşmayan gelir beyan ediyorlar. Bu aşamada da ödedikleri vergi yıllık 6.000TL civarında. Plakanın kirasının aylık en az 7-8bin TL aralığında (şuanda 12.000TL diye biliyorum) olduğunu düşünürsek bu rakamın komikliği ortaya çıkacaktır.

Uber’de ise araçların markası modeli ve her yolcu ile gittikleri güzargah kayıtlı. Hangi yolcu kaç para ödemiş belirli. Üstelik araçlar tertemiz ve lüks. Çalışan şöförler bir şirkete kayıtlı oldukları için SGK’ları ödeniyor ve Uber bunu kontrol ediyor. Yolculuğun sigortalı olmasını söylemiyorum bile.

Devlet istedi korsanı bitirdi

Zamanında da korsan taksi türemişti. Taksiciler bu sefer de korsan taksi için ayaklanmıştı. Bu hiçbir kontrolü olmayan bir sistemdi. Kim kimi nereye kaç para götürüyor, SGK varmı, söför ehil mi belli değildi. O sebeple devlet bunu hızla bitirdi. Peki Uber neden hala bitirilmiyor? Nedeni gayet açık; 18.000 taksi plakasının olduğu İstanbul’da 6-7 bin Uber’e kayıtlı araç var. Günlük ortalama 350km yol yapan bir UberXL en az yıllık 300.000TL civarında ciro yapar. Vergilendirme detayına hiç girmeyeyim ama taksiciler gibi yıllık 6 bin TL vergi ile yırtılamayacağı kesin. Bugün geçici vergi, kurumlar vergisi, stopaj-muhtasar derken şirket sahiplerinin eline kuş kadar para kalıyor.

Vergisel sebeplerle Uber gelecek. Biz de sefasını süreceğiz.

Plakaya 1,5 milyon TL ödeyebilecek zengin kişilerin domine ettiği sektörde iki şöför bir araya gelip plaka alma derdi olmadan 150.000TL’ye bir Vito alıp kaliteli hizmet verebilecek. Çoğu şöför bir anda kendi işinin patronu olacak, plaka alamamanın verdiği sıkıntı ile uğraşmayacak. Bu sistem onları rekabete sürükleyecek ve tercih edilmek için araçlarına yatırım yapacaklar. Bugün taksilerde gündelik yaşayan şöförler iş sahibi olacak ve gelirini arttıracak akabinde de devlete daha fazla vergi verecek. Bu sistem sayesinde herkes kazançlı çıkacak.

Bugün bile pek çok insan “tanıdık” taksi durağı tercih ediyor eşini çocuğunu biryere gönderirken. Artık aileden birisi yolculuk yaparken cep telefonumuzdan hangi araçla, hangi şöförle nereden nereye gittiğini görebileceğiz. Üstelik bu araçların sigortalı, bakımları yapılmış ve şöförün pskolojik bir sorunu olup olmadığını daha çağırmadan görebileceğiz.

Uber mevcut taksi şöförleri için bir fırsattır

Şuanda başka bir plaka altında taksicilik yapan arkadaşlara bütçeniz doğrultusunda bir Vito veya Carevelle alıp bu işe girmenizi tavsiye ederim. Öncelikle kendi işinizin patronu olun. Hizmet kalitenizi arttırın ki gelirleriniz de artsın. Devir değişiyor; yakalayın.

Uber (veya benzerleri) geliyor arkadaşlar. Buna hazırlıklı olmak lazım.

 

Güncelleme #1:

Uber artık Türkiye’de tamamen vergi veren bir sistem. Uber sürücü ortaklarının hepsi artık eFatura mükellefi. Uber tahsil ettiği tüm komisyon bedelleri için fatura kesiyor. Aynı şekilde yolcular da yolculukları için fatura alıyorlar.

Uber’in kestiği komisyon faturası:

 

Sürücü Ortaklarının Yolculara Kestiği Fatura:

 

Ve tüm bu fatura işlemi uygulamalar üzerinden otomatik olarak gerçekleştirilmektedir. Fatura kesildiydi, kesilmediydi derdi olmadan. Bu aşamada Uber artık Türkiye’de kurulmuş, vergisini ödeyen bir kurumdur. Yapılan tüm işlemler legaldir.

Güncelleme #2:

U-ETDS sistemi devreye girerek korsanın önünü kesmesi beklenmektedir. U-ETDS sistemi elektronik olarak yolcuların taşımasını kayıt altına alan bir sistemdir. Bu sisteme girilmesi gereken tüm bilgiler UBER sisteminde mevcuttur. Bu aşamada yapılacak yolculukların bu sisteme kaydedilmesi de otomatik olarak Uber tarafından gerçekleştirilebilecektir. Bu bilgileri evrak aşamasında tamamen dolduran kaç sistem var? Şimdi her bilginin gayet kayıtlı ve sağlıklı/güncel olduğu Uber sistemi U-ETDS sistemini en efektif kullanan alt yapı olacaktır.


Yazılar eğer ilginizi çekiyorsa aşağıya eposta adresinizi yazarak abone olabilirsiniz

Her yeni makale yayınlandığında size e-posta gönderilecektir.


Yorumlar

“Uber (ve/veya türevleri) yasallaşacak. Nasıl mı?” için 12 yanıt

  1. Murat Er avatarı

    Ezbere yazmışsın. Hiç araştırmamışsın. İtaksi ve Bitaksi uygulamalarından haberdarmısın onuda bilemiyorum. Uber araçları çok sevildi ise istanbuldaki taksilerin 4 yada 5bini vitoya çevrili ve aynı hizmet verilebilir. Sorunlu bir yapı yasal olmayan bir yapı ile çözülemez. Taksi camiası denetlenerek eskisi gibi güvenilir bir meslek haline getirilebilir. Uber korsan ve hırsız bir yazılımdır. Uber istanbul taksicilerinin emeğini ve ekmeğini çalmaktadır. Ubere destek vermek yerine yasal olan taksilerin denetlenmesi ve düzeltilmesi adına çalışma yapmalısın.

    1. Merhaba, ezbere yazmadım. Görüşlerinize katılmıyorum. Müşteri açısından bakacak olursanız Uber hizmet sunabilen ama Bitaksi, iTaksi hizmet sunamayan bir altyapıdır. Buyrun buradan bakın; https://twitter.com/orcunbaslak/status/975612918891937792?s=21 . Tahminimce taksi şöförüsünüz. 1.5mTL’ye de taksi plakası alamayacak durumdasınız. Bu durumda 150binTL’ye kendi aracınızı alıp ilerlemek istemez misiniz? Uber tam olarak taksicilerin emeğini nasıl çalıyor? Taksiciler ne kadar vergi veriyor anlatırmısınız? Bence geç olmadan konjektürü yakalayın.

    2. Taksicilerin hangi ekmeğinden bahsediyorsun avm önlerinde turistleri koparmalarındanmı kendi aralarındaki kara borsadan I yoksa trafikte kural tanımayıp milletin hakkını gasp etmelerindenmi

  2. Ali haydar Turnalı avatarı
    Ali haydar Turnalı

    Nerenden uydurdun bu siteyi ve bu yazıyı bilmiyorum ama cahilligine su serpmeye geldim…

    Öncelikle devlet zamanın birinde taksi hizmetini satmak istemiş… Üzerinede daha çok gelir elde etmek için kendisi garantor olmuş yani tahditlemiş… İnsanlar da buna güvenip ihaleye girmişler ve karşılığında bir ücret ödemişler… Twitter da görüyorum “zamanında üç kuruşa almışlar, ödedikleri parayı verin gitsinler” diyen gerizekalılar var. O gerizekalılar gidip birinin dairesine 20 yıl önceki parayı önersin bakalım ne oluyo?…

    Neyse…
    Bu şu anlama geliyo; devlet insanlara kazanılmış haklarını teslim etmeden, onu yok edemez…

    Uber yasallaşır mı? Evet…

    Ama senin saçmaladığın gibi “arabaları büyük” vs sebeplerle, yasallaştı denerek olmaz…

    1. Devlet bir “bilirkişi” atar ve ticari taksilerin güncel değeri belirlenir… Devlet bu ücreti öder… Sonrada istediği insiyatifte bulunur…

    2. Taksiler durur… Devlet Minibus sınıfı için, “kamuya açık” yani belirli firmalara özel değil ihaleye çıkar… Kazanan insanlar İtaksi olabilir, vergi verirse Uber olabilir bunların çatısı altında çalışabilir vs….

    Bunun aksine “çağı yakalayın” saçmalığı adı altında, devlet vatandaşın kazanılmış hakkını yok etmez ve belli bir gruba özel ayrıcalık tanımaz…

    Bilmem “yasal mevzuat” konusunda “çağı yakalayabildin mi?”

    1. Bir sektör vergi öderken ve takip edilebilirken diğeri değil. Bu Uber (veya bir benzerinin) yasallaşması için gayet yeterli. Plakaları 1.500.000TL’ye almış olmanız sizin riskiniz. En son plaka arzı 1989’da yapılmış. Belediye şuanda 10.000 plaka daha arz ediyorum dese fiyatlar ne olur sizce? Sizi düşünmeye davet ediyorum.

      1. Ali haydar avatarı
        Ali haydar

        Gayet yeni plaka çıkarması da mümkün… zaten yeni ihaleye çıkabilir demiştim… Peki ikinci yapılan ihalenin gelirlerinin bir kısmı mevcut taksilere dağıtıldığını biliyormuydun?

        Kaldı ki taksi sektörünün tarihindeki en büyük düşmanlarından ikincisi Kadir Topbaş’dı… O bile ispark altında mavi plaka çıkarmaya çalıştı ama başaramadı… Çıkarsaydı yine ben alacaktım… Yarın vip minibüsler için ihaleye çıkılsın yine ben alıcam… Uber denilen sisteme, sadece plakamı satsam 15ten fazla araba sokarım… Krediye bulaşmadan 1 ay içinde 30 araçlık filo yaparım… Yapmıyorum çünkü yasal değil, çünkü Uber denilen sistem sizi birgün yüzüstü bırakacak…

        Son olarak uber’den gelir elde etmek gözlerini kör etmiş olabilir… Umuyorum ki yatırımın yoktur ve sadece haram yeme boyutuyla ilgileniyorsundur…

        1. Sizi anlıyorum ama esas konuya gelmemize de sevindim. Taksicilerin (daha doğrusu plaka sahiplerinin) arkasındaki esas problem plakaların bedellerinin erimesi.

          Mesajınızı öncelikle saygılı bir tonda yazdığınız için teşekkür ederim. Degişmeyen tek şey değişimdir. Geçmişte değerli olan pek çok şeyin bugün artık değersiz olduğunu görebilirsiniz. Benim inancım da taksi plakalarının miadının dolduğu yönünde.

          Bu yazışmalarımız burada kayıtlı. 1-2 sene içerisinde olan gelişmeleri tekrar tartışalım lütfen.

          İyi çalışmalar,

  3. Gokhan avatarı

    Slm
    Öncelikle orçun bey sizi tebrik ederim. Bu yazınızda sadece doğruları yazmışsınız. Plaka sahipleri çok bekler uber kapanır diye. Geçti o tren halkın menfaatleri plaka sahiplerinin cebin den daha önemli. Ben yıllarca taksicilik yaptım. Biktim taksinin ağar şartlarından. Allah uber vs gibi gerçek emekçiyi kollayan sistemlerden razi olsun. Haram olayına gelince. Haram yiyenler akşama kadar kahvede oturup ayda 8 bin lira cebine koyan sonra sgkyi şoföre ödeyen. Lastiği bakımı kazasını şoföre ödeten plaka sahipleridir. Eee dewran döner. Artık plaka sahipleride bi zahmet popolarini kaldırıp kendi plakalarinda calissinlarda gorelim. Zaten devlette o sartla satmadimi size o plakaları. Kendin çalışacaksın diye. Biz ubere kendi ısimize kaliteli hizmete gidiyoruz taksi şoförleri emekçileri olarak.

  4. BALKAN TUNA avatarı
    BALKAN TUNA

    ORÇUN BEY, VERGİ MİKTARI HESABINDA SİZ TC’YE FAİZSİZ TRANSFER EDİLEN DÖVİZ MİKTARINI HESABA ALMIYORSUNUZ. ŞÖYLE: 2014 YILINDA KURULU TEZGAH TAKSİ ALMAK 850.000USD İDİ. YANİ ARAÇ 30.000USD VE 820.000USD LİSANS PARASI OLARAK TÜRK BANKALARINA SIFIR FAİZLE DÖVİZ OLARAK TRANSFER EDİLİYORDU. TC 1 ADET PLAKADAN MİN 20 YIL SÜRESİNCE FAİZSİZ YARARLANIYOR. TC’NİN ELDE ETTİĞİ BU GELİRİ HESABA KATMIYORSUNUZ-KİM KİME FAİZSİZ PARA VERİYOR? 2018 YILINDA UBER GELMESİYLE PLAKALAR 230.000USDYE DÜŞTÜ. 2014DE 850.000USD VERİP PLAKA ALAN KİŞİ ANA PARADAN VAZGEÇEREK 520.000USD ZARARLA (4 YILDA KİRADAN KAZNDIĞI PARA 100.000USD DESEK) ÇIKTI. DEMEK Kİ TC DEVLETİ YABANCININ GİDİŞİNDEN 520.000USD NET PARA YURT İÇİNDE KALDI. SİZ BU PARAYI DA HESAPLAMIYORSUNUZ. 2018 SONRASI İÇİN TC DEVLETİ PLAKAYI 850.000USD’YE SATACAK ADAM BULAMIYOR. ASLIDNA BAKARSAN UBER SAYESİNDE PLAKA FİYATI DÜŞÜRÜP YABANCI KAÇIŞI İLE PLAKA ZATEN 7 GÖBEK VERGİSİNİ ÖDEDİ. 2018 SONRASI MALİK ARTIK YERLİ ESNAF / AMA ONDA DA PARA YOK. ESNAF BANKA KREDİSİ ÇEKİP 230.000USD’YE PLAKA ALIYOR – KREDİ SÜRESİ 10 – 15 YIL AYLIK 4.000TL CİVARI KREDİ BORCU OLUYOR. BASİT HESAPLA AYLIK 7.500TL GELİR ALAN BU ESNAF 4.000TLSİ KREDİYE GİTTİĞİ İÇİN 4.000TL’Yİ GİDER YAZIYOR – ARACIN AYLIK AMORTİSMANI 1.000TL – SİGORTA/TAMİR/CEZA/MUHASEBE 750TL DESEK – ARACIN NET GİDERİ 5.770TLYİ BULUYOR. MAL SAHİBİ ELİNE NET 1.750TL NET KALIYOR. YANİ SİZ 7500TL’Yİ NET GELİR OLARAK ALAMAZSINIZ. ASGARİ GEÇİM ENDEKSİNİ HESABA KATARSAN AYLIK 7.500TL KİRA GELİRİ OLAN MAL SAHİBİNİN MATEMATİKSEL OLARAK VERGİ BİLE ÖDEMEMESİ LAZIM İKEN ÖDENEN VERGİ YILLIK SABİT BİR VERGİ – NE KADAR BİLMİYORUM.
    DİYELİM Kİ 2014 YILINDA 850.000USD’YE ALDIĞI ARACI HALA ÇALIŞTIRAN MAL SAHİBİ OLSUN – ADAM ZETEN 520.000USD (3MİLYON TL ) ZARARDA. ZARAR DENİLEN KISIM İSE 2014 YILINDA TCYE SIFIR FAİZLE SOKMUŞ OLDUĞU 520.000USD TCDEN ÇIKARAMAMIŞ OLMASI. HİÇBİR ZAMAN DA ÇIKARAMAYACAK BENCE.
    TAKSİ PLAKASI YATIRIM ARACI OLDUĞU KONUSUNDA BİR İHTİLAF YOK. TC’NİN TAKSİ PLAKASINDAN DAHA İYİ VE AVRUPA GELİRLERİ İLE YARIŞAN BAŞKA BİR YATIRIM ARACI OLMADIĞINI DA KABUL ETMEK GEREK. 850.000USD İLE 500.000USD DEĞER OLAN PLAKA ASLINDA BİR GEMİDEN DAHA DEĞERLİ (500.000USD’LİK BİR GEMİ AYDA 60.000USD KAZANIYOR – PLAKA ALAN KİŞİ NEDEN VATAN HAİNİ İLAN EDİLİR BUNU DA ANLAMAM/ ADAM YABANCIDAN GEMİ VEYA EV ALACAĞINA TC’DEN AVRUPA GELİRİNE UYGUN PLAKAYI DEVLETE GÜVENEREK YATIRM YAPMIŞ – NAKİT 500.000USD TOPLAYABİLECEK KAÇ TC VATANDAŞIMIZ VAR SİZCE). YATIRIMCI YATIRM YAPMAK İÇİN AMAORTİSMAN SÜRESİ BOYUNCA ARAÇTA BİRİNİ İSTİHDAM ETMEK ZORUNDADIR. ARAÇTA ŞÖFÖR İSTİHDAM ETME OLANAĞI KALKARSA (D SEGMENTİ ARAÇLARDA GİDERLER GELİRLERİ GEÇİYOR – BİR DE VERGİ YÜKLERSENİZ YATIRMCI ARAÇTA ÇALIŞACAK ŞÖFÖR BULAMAZ O YÜZDEN YATIRM DEĞERİ ONUN İÇİN O GÜN SIFIR OLUR / IBB BUNU BAŞARDI 6 AY BOYUNCA DE SEGMENTİ ARAÇ TALEBİ İLE TÜM YABANCILARI KAÇIRDI – DÖVİZ YATIRIP GELEN YATIRMCI DA ÇOK AZ BENCE)
    UBER ARAÇLARINA BAKALIM – FULL ÇALIŞIR ARAÇ 30.000USD (170.000TL) – AYLIK KAZANÇ 5.000TL. SENELİK KAZANÇ 60.000TL – TAMİR/CEZA MİKTARI 15.000 = 45.000TL NET SENELİK. VERGİ GİDERİ KOYMADIM ÇÜNKÜ ARACIN YAKIT VE TAMİR MASRAFLARI ÇOK AĞIR VE BU GİDERLER VERGİDEN MAHSUP EDİLİNCE – ASGARİ GEÇİM ENDEKİS DE HESAPLANINCA – YA HİÇ VERGİ ÇIKMIYOR YADA ÖNEMSİZ VERGİ GİDERİ. YANİ ARACIN FATURA KESMESİ VEGİ VERDİĞİ ANLAMINA GELMİYOR – GERÇEKTE VERGİ DE ÇIKMIYOR OLMASI GEREKİR (HELE ARAÇ BİR DE KREDİLİ ALINDIYSA). ARACIN KENDİNİ AMORTİ SÜRESİ 5 YIL (ARAÇ YILIN SONUNDA DEĞERİNİN %50SİNİ MUHAFAZ EDER DİYE HESAPLADIM). BU ARAÇLARLA TAŞIMANIN EKONOMİYE KATKISINA BAKALIM. YANLIŞLIK VARSA UYARIN: BEN PARASAL KATKI GÖRMÜYORUM. ÇÜNKÜ:
    1) TÜM ARAÇLAR DÖVİZ İLE ALINIYOR 8.000ARAÇ = 250MLNUSD + 50MLN YEDEK PARÇA = 300MLNUSD İLK YIL
    2) YILLIK 100MLNUSD ARAÇ DEĞİŞİM + YEDEK PARÇA İÇİN DÖVİZ TALEBİ;
    3) UBER YURT DIŞI GELİR TRANSFERİ (1 araç 3.000USD / ay kazansa her araçtan %20 geliri 600USD/araç-Ay yani 8.000 araçtan ayda 5MLNUSD YILDA 60MLN USD ABD’YE TRANSFER EDİLMESİ İÇİN DÖVİZ TALEBİ YARATIYOR;
    4) UBER – TAKSİ PLAKASI KATİLİ OLDUĞUNDAN TAKSİ PLAKASINA BAĞLI TÜRK VARLIKLARI 2016-2018 8 MİLYAR USD DEĞER KAYBEDİYOR (hesabı siz de yapın; şöyle 2016 plaka değeri 500.000USD şimdi 230.000USD yani 270.000usd x 18.000= 4milyar USD doğrudan plakaya bağlı Türk varlığı kaybı; OTOCENTER’ın bijon / yarım plaka gibi akit ile türev plaka satışları da 4milyar USD hesapladım)
    5) İŞSİZLİK ARTIŞI: Bir işyeri açmak için iş koluna bağlı olarak kişi başı 30.000USD yatırım yapmak gerek. 2014 yılında bir taksi plakası 850.000usd iken 30.000USD araca verdikten sonra geriye kalan 820.000USD ile Türkiye’de en az 27 lise mezunu kişiye veya 54 şöföre (1 araçta 2 şöför var) iş alanı sağlandı. UBER sonrası plaka 230.000USD’ye düştü yani her plaka 7 lise mezunu veya 14 şöföre iş sağladı.
    6) KARIŞIKLIK artışı: Taksi – UBER aracı çekişmesi ve kavgaları. Hukuk sistemi gerildi usullü usulsüz tartışması yaşandı. Dijital dönüşüm acılı sancılı olur diyen görüş de – bu böyle olmaz diyen görüş de var doğrusu hangisi bilmiyorum ama bu karışıklık hali toplumu sonuçta germiştir.
    7) SGK PRİM KAYBI: Adalet Divanı kararı ve İş Kanunu gereği UBER işverendir ve şu an TC’deki en büyük işveren olup teknik olarak kayıtlı şöför sayısı kadar işçisi bulunuyor. 8.000 araç olsa 1 kişi çalışsa demek 8.000kişi SGK primi/ fazla mesai/tatil izni/ kıdem-ihbar tazminatı almıyor. Kişi başı kayıp şöyle
    50 USD SGK primi/ay – 600USD / yıl
    500USD fazla mesai/AY-6.000USD/yıl
    1.000USD Kıdem ihbar/ Ay – 12.000USD /yıl
    1.550USD/kişi-ay = 18.600USD/yıl – kişi x 8.000 = 150mlnUSD / yıl
    8) TCDE İLLEGAL FAALİYET AZALMASI ROLÜ: Türkiyede illegal faaliyetlerden kazanılan kara para bulunduğu konusunda spekülasyon yapılır. Ben bilmiyorum. Eğer böyle bir para var ise ve bu para plakaya akıyorsa varsa kişilerin legal yoldan kazanmak istedikleri ortaya çıkar. Plaka düştükçe mantık olarak kara para (varsa böyle bir şey) kendi karanlığına döner(mi). Bu spekülatif bir başlık ama TV tartışmalarında bol-bol duyulan bir önerme.
    9) taşımada Güleryüz – beyaz gömlek/kravat- anlayış – güven gelmiştir
    Ben Türkiye’de UBER aracı ile seyahat edecem diye Türkiye’ye kafileler halinde turist gelişi gözlemedim – bu yüzden döviz bazında bir gelir yazmadım
    SONUÇ 1: UBER araçları 1-8 arası maddelerde objektif olmaya çalışarak /bildiğimce hesap yaptım (herkes kendince başka hesap yapabilir. Sonuçta 9. madde yararı için Türkiye olarak 10 milyar USD dolar ödemiş görünüyoruz (başka hesap şekli de olabilir). Değer mi değmez mi ayrı konu.
    SONUÇ 2: Taksi geliri 7.500TL /ay vergilendirilmesinde giderler hesaba alınmamış/ taksi plakası alımında lisans ücreti (parayı kimin aldığı önemli değil – para Türkiyeye ihracat parası gibi giriyor) zaten ödemiş
    SONUÇ 3: UBER aracı fatura kesiyor ama vergiye tabi geliri ihmal edilecek kadar küçük olduğundan vergi vermiyor olarak tanımlıyorum.
    UBER ve taksi işletmeciliğinde hakim prensipler ve bunların matematiksel karşılıkları yukarıda anlattığım gibi olduğunu düşünüyorum. Yasaları yorumlarken plakanın işin yatırım boyutu da dikkate alınması gerektiği görüşündeyim. Plaka sadece Türkiyede hem taşıma hem yatırım hem nakit yaratma aracı olarak fonksiyon icra eder. Plakayı salt taşıma olarak ele almak plakaya dayalı 30milyar USD’ye varan TC’deki en büyük tek parça endüstriyi dikkate almamak olur. İlk bakışta UBER kesinlikle Türkiyede çalışamaz görüşü yanlış olduğu ve Devletin –düzeltemeye muhtaç yukarıdaki hesaba göre- 10milyar USD/yıllık Türk varlığı değer kaybını, endüstrinin kat edilmesini kabul etmiş olduğu vakıası karşısında UBER’in varlığını ve gücünü kabul etmek zorunda olduğumuz ortaya çıkıyor.

    UBER FİYAT KONUSU: UBER’de yoğnluk katsasayısı çarpanı var. Yoğun alanlara bu katsayı çarpımı ile hesaplandığından mesafe değil yoğnluk ile zaman kaybı da dikkate alınır -aslında bu katsayı açılımı matrixini UBER açıklamıyor.

    UBER GÜVENLİ Mİ SORUSU: UBER aracına yolcuyu ABD merkezden taspit ediliyor. Şu demek sen aldığın kişinin kim olduğunu bilmiyorsun ama CIA biliyor. UBER 8000 aracı var – teknik olarak UBER senin tüm trafik arterlerini araçları belli noktalara yönlendirerek tıkanıklık yapabilir – daha fazla yazamıyorum / şu senaryoyu düşünün bence ABD dilediği yolcuyu(LARI) dilediği yerden dilediği yerden dilediği süratle ulaştırabilir – 1 araç değil de 10 araç olsa / 10 değil de farklı yönden aynı noktaya giden 10lı araç grupları oluşturulabilir mi senaryoyu genişlet….İngiliz mahkemesi UBER için kabulü imkansız riskler içeriyor demişti bağlam farklıydı ama hakim işaret vermişti

    1. Merhaba, yorumunuz icin cok tesekkur ederim. Cok ozen gosterilerek cok detaylica hazirlanmis. Sizin kadar muhasebesel konulara hakim degilim; sadece basit bir sekilde hesapladim ve evet haklisiniz fatura kesildigi vergi tahakkuk ettigi anlamina gelmez ama tamamen faturasizliktan iyidir.

      Savınıza gore (USD bazlı plaka degerlenmesi) Turkiye’de gayrimenkul yatirimi yapan yabancilar bence daha madur. Gayrimenkul piyasasi yaninda İstanbul taksi plakasi piyasasi cok daha kucuk kalacaktir.

      Tekrardan yorum icin tesekkurler.

  5. Murat avatarı

    Arkadaşım Uber kullanıp memnun kalmışsın bu belli, zaten kalitesi tartisilmiyor yasal olup olmadığı tamam reklam güzel fakat çok eksik bilgiler var bence biraz daha araştırma yap iki defa not birakmissin fakat 26/10/2018 resmi gazetede yayımlanan kanundan haberin yok araçlar bağlanıyor ve trafikten men ediliyor

    1. Merhaba,

      Uber men edilir yerini bir başkası alır. Uber özelinde düşünmemek gerek ama talep oldukça Uber veya benzeri sistemler hep olacak.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir