Not 1: 4 Nisan 2023 tarihi itibariyle Tesla Türkiye’de resmi olarak satışa başlıyor o sebeple bu yazı geçerliliğini yitiriyor. Yine de bu konuyu merak ediyorsanız arşiv olması açısından aşağıda yazıyı bırakıyorum.
Tesla almaya karar verdiniz ve Tesla’nın Türkiye’de resmi olarak bulunmadığını gördünüz. O sebeple kolları sıvayıp yurtdışından getirmeye karar verdiniz. Peki bu iş ne kadara mal olacak? Süreçler nedir? Gelin beraber üzerinden geçelim.
Not 2: Bu yazının orjinali Kasım 2021’de yazıldı. Eğer çok sonrasında okuyorsanız birşeyler değişmiş olabilir. Sayfanın en altında Google Sheets bağlantısı mevcut. Onu arada güncelliyorum. Direkt maliyet için ona bakabilirsiniz. Son güncelleme tarihi Kasım 2022.
Not 3: TOGG’un çıkması arefesinde Çin menşeili elektrikli araçlara ek vergi getirildi. Model 3 Çin’de, Model Y ise Almanya’da üretiliyor. O sebeple 2 model vergisel olarak birbirinden ayrıldı. Yazının en altındaki Google Sheet’s bağlantısını Model Y bazında düşünebilirsiniz. Nisan 2023 itibariyle Model 3’ün vergisi arttı ve daha pahalı hale geldi.
Öncelikle bilmemiz gereken Tesla’nın (ve diğer elektrikli araçların) GTIP kodu. GTIP gümrükte tarife uygulamaları için bilmeniz gereken bir kod. Elektrikli taşıtlar için GTIP kodu 8703.80.10.00.00. Peki bu kod ile ne sorgulayacağız? Gümrükte ne kadar vergi ödeyeceğimizi!
Öncelikle https://uygulama.gtb.gov.tr/Tara/ adresine gidip arama kutucuğuna 870380100000 yazıyoruz ve “Detaylar/Vergilendirme” kısmına tıklıyoruz.
Bu aşamada bakanlığın sayfası bize gerekli tüm verileri sağlıyor.
Bu yazı Çin üretimi olan Tesla Model 3 için yazılmıştır. O sebeple yukarıda Çin Halk Cumhuriyeti gözükmektedir. Burada dikkat etmemiz gerekenler Gümrük Vergisi, KDV, TRT ve Damga Vergisi. ÖTV çünkü %160 değil %60. Tesla Model S’in üretimi şuanda sadece Amerika’da var ve Amerikan arabalarına %60 Ek Gümrük Vergisi uygulanmaktadır. O sebeple yeni Model S Türkiye’ye girmiyor pek. Amerika’nın vergi detayı aşağıda.
Şimdi vergileri öğrendiğimize göre Tesla’nın Almanya satış fiyatlarına bakalım. Bu makalede Çin’de üretilmiş Model 3’ün Almanya üzerinden Türkiye’ye girişini hesaplıyoruz. https://www.tesla.com/de_de/model3/design#overview adresine gidip aracınızın özelliklerini seçin. Konfigürasyonu tamamladığınızda en alttaki mavi düğmeye basıp bir sonraki ekrana gelin. Ekrana geldiğinizde sizi şöyle bir sayfa karşılayacak.
Burada kırmızı ile işaretlediğim yere basın ve PDF indir tuşuna basarak bu konfigürasyonun detaylı fiyat kırılımlarının olduğu PDF sayfasını görüntüleyin.
Burada Tesla Model 3’ün seçtiğiniz opsiyonlara göre olan fiyat kırılımları mevcut. 42.990EUR baz model için alıyor. 7.000EUR Long Range model farkı. 1.200EUR gri renk farkı, 1.700EUR ise 19 jant farkı. 980EUR ise araç teslim hizmet bedeli var. 8.601,09EUR ise KDV(MwSt.)
EDIT: Kasım 2022 Güncellemesi
EDIT: Bu yazıya 1 sene sonra yaptığım güncellemede Tesla’nın maliyeti yaklaşık 10.000EUR artmış.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta ise 3.000EUR olarak gösterilen teşvik (Umweltbonus)’un fiyattan düşülmüş olması. Türkiye’ye ithal edilecek araçlarda bu teşvik olmamalı çünkü bu teşvikten faydalanan araçlar Tesla’dan plaka takılmış olarak çıkıyor ve otomatik olarak ikinci el’e düşüyor. Türkiye’ye ikinci el araç sokulması yasak. O sebeple satın alacağınız aracın Umweltbonus’suz olması gerekiyor. Şimdi rakamları masaya yatırıp dip toplamımızı bulalım.
Yaptığımız işlem aslında gayet basit, tüm maliyetleri ekleyip KDV’yi çıkartmak çünkü yurt dışına satışlar KDV’den muaftır. Şimdi burada atlanmaması gereken bir nokta var, Tesla Türkiye’ye satış yapmıyor. Sadece alman vatandaşlarına veya alman şirketlerine satış yapıyor. Bu satış işleminden de bu aracılık işini yapan firmalar bir kar koyuyorlar. Bir de bu tutara taşımacılık (navlun) bedeli de ilave oluyor. 1.500EUR Navlun için güncel bir rakam. Size aracılık edecek galeri 1.000EUR’dan fazla da alabilir -ya da siz galeride hazır bulunan bir aracı da alabilirsiniz bu durumda galeri daha fazla kar koyabilir-.
Tüm bunlar toplandığında en yukarıda belirttiğimiz vergilere baz alınacak tutara ulaşıyoruz. Bu yazının yazıldığı anda EURTRY kuru 11.70’e ulaşmıştı o sebeple ben onu baz aldım. Bu aşamada gümrüğe 50.769EUR ibraz edilmesi gerekiyor. Bazı firmalar ÖTV’yi biraz azaltmak ve oradan kar elde etmek/maliyeti düşürmek için 45.000EUR gösterebiliyor veya Navlun/Aracılık bedellerini başka türlü çözüp 48.269EUR gösterebilir. Zaten Model 3 LR için gümrükte 45.000EUR alt sınırı var. Hesaplamayı artık öğrendiğinize göre bu noktayı kontrol edebilirsiniz.
Eğer aracı Türkiye’ye getiren siz değilseniz gümrük’e yaptıkları beyanı muhakkak kontrol edin ve aracın daha önce tescil edilmediği/teşvikten faydalanmadığı konusunda yazı alın (eGaraj’dan Kutay’a uyarı için teşekkürler). Yoksa başınız epey ağrıyabilir. Peki sürecin kalanı nasıl işliyor? Hesaplamaya devam.
Hesaplamalara TRY üzerinden devam edeceğim. Almanya’dan getirdiğimiz ve A.TR belgesi kullandığımız için Gümrük Vergisi tahakkuk etmiyor.
Gümrük vergisinden ÖTV’ye geçmeden önce TRT ve Bandrol var. Bandrol sabit, 129,8TRY. TRT ise matrah üzerinden 0,4%. O sebeple çok birşey tutmuyorlar.
Tesla %60’lık ÖTV dilimine giriyor. ÖTV, TRT ve bandrol dahil olan 596.504TRY’lik matrah üzerinden hesaplanıyor ve 357.902TRY ÖTV vergisi çıkıyor. Sonra ÖTV ve Matrahı toplanıyor, 954.406TRY ediyor. Bu tutar üzerinden de %18 KDV geliyor, yani 171.793TRY. KDV ile birlikte aracın toplam maliyeti 1.126.199TRY ediyor.
Bu hesaplamalarda atladığım gümrükten çekim işlemleri var. Onlardan da kısaca bahsedeyim.
Türkiye’ye yurt dışından gelen araçlar ihtisas gümrüğü denilen Yeşilköy’de ki gümrüğe geliyor. Oradaki uzmanlar zaten Tesla’nın modellerine hakim o sebeple Long Range, Standard Range vb. farklarını biliyorlar. Bu işlemler için harcanacak standart bedelleri yukarıda yazdım ama aracın gümrükten çıkamaması, bazı bedellerin artmasına sebep olabilir. Siz indikatif olarak alabilirsiniz.
Yukarıdaki indikatif bedelleri de eklediğimizde aracın bize maliyeti şöyle
İyi para ama değil mi? 50.769EUR olan “elektrikli” araca 45.487EUR “vergi” ödeyerek sahip olabiliyorsunuz. Almanya’da aracın baz fiyatı üzerinden devlet 3.000EUR teşvik verirken (Umweltbonus), siz Türkiye’de araç bedeli kadar ek vergi ödüyorsunuz ki bu ÖTV’si düşük olan bir araç; sadece %60. Eğer bu araç elektrikli değil yakıtlı olsa idi dip toplamımız 1.133.679 değil 2.259.878TRY olacaktı. Buna da şükretmek gerek.
Yurt dışından Tesla getirtmeye kara verdiğiniz EUR bazlı fiyatın (hem araç hem vergiler) çok değişeceğini düşünmüyorum. O sebeple vergiler ve araç bedeli olarak EUR rakamları baz alırsanız maliyeti hesaplamak istediğinizde o günün EURTRY kuru ile çarpabilirsiniz.
Diğer ülkelerin elektrikliye geçişi teşvik etmek için parasal teşvik verdiği duruma kıyasla Türkiye’nin “sadece vergi almaması” bile elektrikliye geçişi oldukça hızlandıracak bir durum.
Hesaplamaların detaylarına ulaşmak isteyen arkadaşlar https://docs.google.com/spreadsheets/d/113_oeWmBYiqk4kU5LEwaQA1i9Jcte7JfX-Y7AOgSxF4/edit?usp=sharing adresindeki Google Sheets dosyasından inceleme/hesaplama yapabilir.
Bir yanıt yazın