Fotovoltaik (solar) enerji tesisleri için 8 Ocak 2011 yılında YEKDEM (Yenilenebilir Enerji Destekleme Mekanizması) açıklandı. Bu kapsamda ilgili tesisler için 133$/MWh (yaklaşık 100€/MWh) teşvik ödenmesi öngörüldü. Bu teşviğe ek olarak da yerli ürün imalatını desteklemek için 26 Temmuz 2012 tarihinde yayınlanan “YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETEN TESİSLERDE KULLANILAN AKSAMIN YURT İÇİNDE İMALATI HAKKINDA YÖNETMELİK” ile ürün grupları kendi içinde detaylandırıldı. Bu kapsamda %55’i yerli olan ürünlerin ek teşvikten faydalanmasının yolu açıldı.
“Alırken kazanılır” mantığının önemli olduğu günümüzde bu alanda bir yatırım yapmak ve ürünleri yerli üreticilerin hangi fiyat aralıklarında satmalarının hem alıcı hem satıcı için makul olduğunu bulmak için basit bir hesaplama yaptım.
Sistem için 1650 kWh/kWp/Yıl üretim kapasitesine sahip bir tesis’i ele aldım. Bu rakam Türkiye için yüksek bir rakamdır ve çok nadir yerlerde yakalanabilir. Lakin benim bu rakamı yüksek tutmamım sebebi yerli teşviği (üretime bağlı olduğu için) ön planda tutmak istemem. Yıllık ortalama %0.6 degredasyon ile aşağıdaki şekillerde bir üretim elde edilebilir.
Fotovoltaik enerji sistemlerinde yerli imalat için ek teşvik 5 yıl geçerlidir ve sistemler yaklaşık olarak 5,5 yılda kendini amorti etmektedirler. Karşılaştırmalarda ilk yatırım maliyetleri çıktıktan sonra 6 yıl sonunda ele geçen net para baz alınmıştır. Hesaplamalarda sadece üretim ile ilgili teşvik çarpılıp sonuç optimize edilmiştir. Herhangi bir finans, kayıp kaçak, iletim, dağıtım v.s. maliyet hesaplanmamıştır.
Sistem 4 teşvik sınıfına ayrılmıştır ve hesaplar arası para birimi geçişini kolaylaştırmak için en başında EURO (€) para birimine çevrilmiştir. T1 teşviğini elde etmek için konstrüksiyon (güneş enerjisi yapısal mekaniği), kablo tavaları ve kabloların yerli olması yeterlidir. Bu ürün grupları için Türkiye’de seri üretim vardır ve satın almak kolaydır. Fiyatları da gayet rekabetçidir. Yola çıkış noktası olarak da 0,92€/Wp fiyatının yakalandığı T0+T1 teşviği kapsamında ele alınan Özyeğin Üniversitesi projemizi baz alıyorum.
0,92€/Wp maliyet ile 1MW kurulum yapıldığında 920.000€’luk bir maliyet oluşur. Yukarıda verdiğim üretim çizelgesi kapsamında ilgili teşvik tutarı ( ((100€+6€) x 5 Yıl) + (100€ x 6. Yıl) ) ile çarpılarak yıllık gelirler bulunmuştur. 6 sene sonunda elde edilen kümülatif gelirden ilk yatırım maliyeti düşülmek koşuyla yaklaşık 100.000€’luk fark elde edilmiştir.
Bu farktan yola çıkarak yerli ürün kullanımında Senaryo 3 ile başabaş kalmak koşuluyla yatırım maliyetlerini ne kadar yukarı itebileceğimize veya T1 teşviğinden yararlanmamak koşuluyla ne kadar aşağıya çekebileceğimize bakalım.
Bu senaryomuzda T1 teşviğinden yararlanmıyoruz. Bu kapsamda yapısal mekaniğin ve kablajın yurt dışından gelmesi gerekmekte. Sistem maliyetimizin 0,87€/Wp olması durumunda 6 sene sonunda 3. Senaryomuz ile aynı karlılığa sahibiz.
T2 teşviği fotovoltaik modül laminasyonunun Türkiye’de yapılması ve modülde kullanılan “Junction Box”, “Cam” ve “Çerçeve” ekipmanlarının Türkiye’de imal edilmiş olmasını gerektirmekte. Kısacası; paneli gerekli kalifikasyona sahip yerli bir firmadan tedarik edecek olursak;
Baz maliyetimizin 1€/Wp’e yükseldiğini görüyoruz. Üçüncü senaryomuzda 0,92€/Wp olan maliyetimiz’i 1€/Wp’e çekerek karlılığımızdan birşey kaybetmemiş oluyoruz. Bu kapsamda yerli modül üreticilerinin yabancı modüller ile rekabet edebilmesi için 0,08€/Wp’lik bir fiyat avantajı oluyor. Bu rakamın altında kaldığı her yerde yatırımcı olarak tercih sebebi.
Çok daha fazla bir yatırımı olan hücre üretimini de düşünürsek eğer karşımıza başka bir senaryo daha çıkıyor. T3 teşviği de fotovoltaik modüllerin hücrelerini içermekte. Şuanda Türkiye’de hücre üretimine geçmiş bir firma bulunmamakta lakin Avrupa’da anti-damping’e karşı hazırlık yapan bazı yabancı uyruklu firmalar Tuzla serbest bölgede üretime başlamayı planlıyorlar. Şimdi bir de onlar için hesaplayalım.
Bu senaryoda €/Wp maliyetimizin 1,21’e kadar çıksa da 6. yılın sonunda yine 100.000€’yu yakaladığımızı görebiliyoruz. Şuanda elde ettiğimiz T0+T1 = 0,92€/Wp rakamından 0,29€/Wp lik bir marj elde ediyoruz. Bu da hücreyi ve paneli yerli olarak temin ettiğimizde 0,29€/Wp’lik bir farka tekabül ediyor.
Özetleyecek olursak;
Yaklaşık 1€/Wp kurulum maliyetinin yukarıdaki resimdeki gibi dağıldığı bir sistemde teşvik kalemlerinin nasıl denk geldiğini görebilirsiniz. Günümüzde 0,42-0,52€/Wp aralığında gezinen modül fiyatları için toplamda 0,29€/Wp, 0,05-0,18€/Wp aralığında gezinen alt yapı (güneş enerjisi yapısal mekaniği) için de 0,05€/Wp bir hareket imkanı kalıyor.
Yatırımınızı yaparken yurt dışından temin edeceğiniz en uygun fiyatlı ve gerekli kalite koşullarına sahip ürüne yukarıdaki fark rakamını eklemek suretiyle (belki de daha az) aynı kalitede yerli üretim bir ürün alabilirsiniz ve 6 yıl sonunda daha karlı olabilirsiniz. Unutmamak gerekirki bu yerli ek teşvik rakamı bizim daha fazla kar etmemizden ziyade yerli üretimi teşvik etmek için bizim üzerimizden sanayiye akacak sanal bir gelirdir.
Tüm sistemi özetleyen bir tabloyu aşağıdaki resimde görebilirsiniz;
Yukarıda bahsettiğim Özyeğin Üniversitesi ile ilgili bazı görselleride aşağıda vermek isterim;
Bir yanıt yazın