Noktaları birleştirmek

Anel Enerji’de çalıştığım zamanlar. Ümraniye’de ki tesiste panel üretimi yapıyoruz. Anel Solar galiba ilk kurulan panel tesisi tam emin değilim. Tabi uluslararası sertifikasyonlarınız olsa dahi panel satmak kolay değil. Satışın daha kolay olması için Kioto firmasına üretim gerçekleştiriyoruz. Anel’in Kıbrıs’ta kurduğu 1.275MW’lık tesis Anel’in Ümraniye’de ürettiği Kioto markalı paneller ile kurulmuştur. Tabi zaman geçtikçe kendi markanızın oluşturulması önem arz ediyor; Bulgaristan’da kendi yatırımlarını gerçekleştirdiği sırada AnelSolar markalı panelleri kullanarak bankalara kabul gerçekleştiriliyor. Ortada birkaç kabul olduktan sonra da paneller akredite hale geliyor ve satışının önü açılıyor. Türkiye’de de lisanssız GES döneminde pek çok fabrika yatırımcısı lisanssız GES proje satın alıp/geliştirip kendi panelleri ile inşa edip satmıştır. Böylelikle hem proje hem de panel satışından gelir elde etmiş, hem de akredite olmuştur.

Kıbrıs’ta ve Bulgaristan’da kurulan GES’lerin bugün gerçekleştirdiği üretimlere bakacak olursak beklenen degredasyondan daha az verim kaybına sahip oldukları görülecektir. Bunun sebebi üretim aşamasında kendi markasını ve kendi yatırımını gerçekleştirecek bir firmanın oluşudur. Ümraniye’de de üretiliyor olsa o gün üretilen paneller bugünlere sorunsuz gelebilmiştir.

Fina’da ise bir adet tesisimizde hatırı sayılır miktarda panel değişmek zorunda kalmıştır. Bu panel firması Tier-1 bir üretici olup oldukça bilinen bir firmadır. Firma ürünlerdeki hatanın farkına varmış ve hemen değişimi gerçekleştirmiştir. Yine Fina’da başka (ilk firmaya göre nispeten daha az bilinir) bir firmadan temin ettiğimiz paneller yapılan IV-Curve testlerinde beklenenin üzerinde performans göstermiştir. İki firmanın da tüm sertifikasyonları mevcuttur.

Özetleyecek olursak; yukarıda iki adet daha az bilinir firmanın panellerinde hiçbir problem yaşanmazken bilinir bir firmanın panellerinde problem yaşanmıştır. Solarian’ın ihtiyaç duyulacağı alan da tam olarak budur; acaba ben gerçekten üretmem gereken enerjiyi üretiyormuyum?

Gerçekten üretmem gereken enerjiyi üretiyormuyum sorusunun tek cevabını IV-Curve ölçümü verebilir. Bu ölçümü gerçekleştiren bu iş için tasarlanmış bazı özel cihazlar vardır. Bu cihazlar ile sahaya gelip, DC stringler eviriciden/string combiner’dan ayrılarak cihaza takılır ve ölçüm gerçekleştirilir. Çok komplike bir iş değil aslına bakarsanız. Cihaz sadece gerilim seviyesini değiştirerek geçen akımı bulur ve MPP akımını bulduğu yerde ışımayı ve sıcaklığı kaydeder. Bu veri işte yatırımcıyı ilgilendiren nihai ürünün raporunun hammaddesidir.

Bu blog yazısının sebebi olan konuya gelelim şimdi de. Bu hafta gerçekten EPC kısmı çok düzgün yapılmış bir tesisi kontrol ettik. Bir önceki yazımın aksine bu tesiste yatırımcı gerçekten fiyat konusunda bonkör davranmış. EPC firması da hiçbir gereklilikten kaçınmamış, işini gayet güzel yapmış. Gelin görün ki tesiste neredeyse %30’a yaklaşan bir eksik üretim söz konusu. Panolar nizamiyken, tüm altyapı gayet düzgün yapılmışken, konstrüksiyonda bir problem yokken ve en önemlisi eviriciler gayet sağlıklı çalışırken (hiçbir derating kaydı v.s. yok) tesis neden üretmesi gerekeni üretmiyordu?

IV ölçüm cihazlarımızı bağladık ve ölçümlere başladık. 4.2kW’lık stringlerden oluşan bu sistem dizaynında string güçlerinin 3.6-3.8kW arasında gidip geldiğini gördük. Bu arada güneş panelleri yine sektörde bilinen düzgün bir markanın panelleri. Bu aşamada yıllık üretimde %15’lik bir kaybın gerçekleştiğini söylemek mümkün. Yıllık yaklaşık 30.000USD’ye denk gelen bir kayıp bu. Şimdi sizce yatırımcı madur değil mi?

Noktaları birleştirecek olursak; kaliteli bir panel firmasından ürün tedarik etmeniz sahanızdaki ürünlerin kaliteli olduğu anlamına gelmez. Aynısının tersi de geçerli; nispeten daha az bilinir ve tier-1 olmayan panelleri almanız o panellerin kalitesiz olacağı anlamına gelmez. Dünyanın her yerinde OEM panel üretildiği, kalitenin ülkeden ülkeye, tesisten tesise değiştiği günümüzde madur olmayın. Panellerinizin IV ölçümlerini gerçekleştirin.

Not: Ateş Bey’e sözüm var. Bir sonraki blog yazım kaliteli düzgün bir santral hakkında olacak. Yazılarımdan Türkiye’de ki her GES kötüdür anlaşılmasın çok güzel inşa edilmiş GES’ler de mevcut. Vurgulamak istediğim sadece GES tesisinizi kontrol ettirmenizin size faydası olacağıdır.