Whatsapp, Telegram ve Signal – Nedir? Ne Değildir?

Whatsapp’ı kapattığımdan beri pek çok arkadaşım “Neden?” diye sordu. Kimisi konuyu güvenlikten açtı, kimisi amaaan zaten ne olacaktan girdi. Bu makalede kısaca bu yazılımlara ve farklarına değinmek istiyorum.

1. Mesajlarımı kim okuyabilir?

• Whatsapp – Hiçkimse
• Signal – Hiçkimse
• Telegram – Eğer “Gizli Chat” değilse Telegram görebilir.

Nasıl yani? Telegram mesajlarımı görüyorsa ve Whatsapp göremiyorsa ben neden Telegram’a geçiyorum?

Aslında mesajın içeriğinden çok mesajın kimden-kime olduğunu barındıran ve “meta” adını verdiğimiz bilgi değerli. Whatsapp Business ile birlikte sizin hangi işletmeler işe yazıştığınızı biliyor ve bu bilgiyi aynı alanda faaliyet gösteren başka işletmelere satmak istiyor. Mesela siz ot sepeti ile yazıştığınızda internette bitki sepeti size reklam gösterebilir. Mesajların içeriğini ise göremiyor.

Eee peki Telegram bu veriye sahip değil mi? Evet sahip. Eee o zaman Telegram daha tehlikeli mi? Olabilir belki.

Şifreleme teknolojisi olarak Whatsapp zaten Signal’in sistemini kullanıyor -birazdan değineceğim birkaç özelliği hariç-. Telegram’ın da MTProto diye adlandırdığı başka bir şifreleme sistemi daha var ki o da açık kaynak olup test edilmesine rağmen bir açığı henüz bulunamadı. O zaman sorun nerede?

Birincisi sorun kodun açık kaynak olmamasında. Whatsapp, Signal’in şifreleme sistemini entegre etti ama arkada da aynı sistemi mi kullanıyor? Bunu doğrulayabileceğimiz bir metod var mı? Signal’in şifrelemesine ikincil bir anahtar ekledi mi? Rusya gibi ülkelerde neden Telegram engellenirken Whatsapp engellenmiyor? Bu aslında kendimize sormamız gereken bir soru.

İkincisi Whatsapp mesaj içeriğini gizli tutsa bile haberleşme bilgisini kolayca paylaşabilir. Whatsapp’ın arkasında hiçbir devlet ile kötü duruma düşmek istemeyen, her noktada reklam satabilmek isteyen dev bir kuruluş var. Gerçekten 1-2 kişinin haberleşme verisini paylaşmışsın çok mu? Tüm Rusya’ya reklam satabiliyorsun sonuçta arada kaynar gider.

Telegram bu konudan muzdarip olmuş bir kişinin elinden çıkmış bir yazılım. Kurucusu Pavel Durov’un kurduğu VKontakte gibi internet firmaları Putin yönetimi tarafından el konulmuş firmalar. O da dağıtık ve güvenli bir altyapı oluşturma niyetinde. Tabi saf olmamak gerek; gelecekte o da yeterince büyüdüğünde durum değişebilir ama şimdilik özellik açısından gelecekte en çok kullanacağımız öngörülen teknolojilere en sahip altyapı (Whatsapp’dan daha teknolojik bir platform, gerek kanalları, gerek grupları, gerek botları vs.)

Signal ise bir non-profit (vakıf) türevi yapının elinde. Bir kar amacı gütmüyor ve bir ticari faaliyeti yok. Bağışlar ile ayakta kalan bir yapı. Şuanda küçük bir ölçekte olduğu için finansman konusunda bir problem yaşamıyor ama ileride Whatsapp ölçeğine ulaşırsa çok ciddi bir finansman problemi olabilir. Dünya üzerinde tüm dünyada kullanılıp bağışlarla ayakta kalıp reklam göstermeyen sadece Wikipedia’yı gördüm. O da büyük internet firmalarının bağışları ile. Belki Signal’de o aşamaya gelebilir ama Signal’in güvenlik teknolojisi -doğal olarak- pek çok güzel özelliğin entegre edilmesinde engel olacak.

Signal’i diğerlerinden ayıran bir teknolojik özelliği var; meta verisinin bir kısmını bilemiyor. Şöyle ki; mesela bir posta gönderiyorsunuz, alıcı kısmını doldurup gönderen kısmını boş bırakabilirsiniz -gerçi artık birşey göndermek için BTK kuralı gereği TC kimlik no beyan ediyorsunuz ama bir an için olmadığını varsayalım- Zarf kapalı bir şekilde alıcısına ulaşır. Alıcı da zarfı açtığında kimden geldiğini görmüş olur. Signal’in altyapısında böyle bir özellik var ve otomatik olarak açık geliyor. Siz zarfınızı kapatıp Signal’in kutusuna atıyorsunuz ve Signal kimden geldiğini bilmeden alıcıya teslim ediyor. Ancak alıcı açtığında kimden geldiğini görebiliyor. O sebeple güvenlik -hem mesaj içeriği hem de metadata- açısından Telegram’dan ve Whatsapp’dan daha iyi.

Tabi bir de terörizm, çocuk pornosu gibi konular da var ki; bence onlar hakkında da önlem alınmalı. Telegramda grup mesajları ve kanallar Telegram’ın kendisine şifreli olmadığı için böyle içerik tespit ettikleri kanalları ve kullanıcıları hemen engelleyebiliyorlar. Gerek İŞİD, gerek bu en son gerçekleşen Amerika eylemlerinde Telegram pek çok kanalı kapattı. Tabi şunu da hatırlatalım; Telegram gruplarında limit 250.000 kişi. Whatsapp’da bu 250 galiba. O sebeple Telegramda bir oluşum çok fazla kişiye ulaşabiliyor. Kanallarda ise bir kullanıcı limiti yok. Alabildiğine.

Benim Whatsapp’dan uzaklaşma sebebim ise iki ana noktaya dayanıyor.

1. Benim metadata verimin reklam verenler ile paylaşılması konusunda hassasım. Kesinlikle istemiyorum.
2. Whatsapp artık gün içerisinde sürekli bir dikkat dağıtma noktası haline geldi. Status update nedir? Her noktaya sosyal medya sokuşturma çabası.

Bu sebeplerle iletişimi sadeleştirmek için kişisel hattımda Whatsapp’ı kapattım. Sadece iş hattımda kaldı. Onda da malum sadece iş konuları var.

Peki neden Telegram? Mart 2014’den beri zaten düzenli olarak kullanıyorum. Mevcut teknoloji ile mobil/pc senkronizasyonu muhteşem. Cihazımı kaybetsem de tüm konuşmalarım ve dosyalarım bulutta yedekli. Dönüp bakabiliyorum. Hızlı, epey hızlı ve entegrasyonu kolay. Solarian Analytics mesela Akfen ile olan mesaj gruplarımıza devre dışı kalan santral grafiklerini gönderiyor. Tek noktadan çok etkili bir iletişim. Bunun haricinde Pavel Durov’un bilgi gizliliği konusundaki hassasiyetine değer veriyorum. Facebook için ben sadece daha fazla gelir elde edilecek bir ürünüm, Telegram içinse öyle olmadığımı biliyorum. İleride böyle olmayabilir ama şuan için böyle.

Özetleyecek olursak; eğer reklam verenler ile kiminle haberleştiğinizin verisinin paylaşılmasından rahatsız değilseniz güle oynaya Whatsapp kullanabilirsiniz. Mark sizin mesajlarınızı -büyük ihtimalle- okuyamaz.

Eğer entegrasyon, hız, teknoloji vb sizin için önemliyse Telegram size beklentilerinizi sunabilecek bir platform. Slack yerine bile kullanabilirsiniz. Olur da gizli birşey konuşmak isterseniz tüm teknolojik özellikleri geride bırakıp gizli chat’e geçebilirsiniz.

Eğer sizin için gizlilik temel ilke ise; herşeyim gizli olsun kimse hiçbirşey göremesin istiyorsanız Signal sizin için tek adres. Telegramdaki özellikleri veya Whatsapp’ın geniş kitlesini bulamayabilirsiniz ama sizinle olan sizinle kalır.

Selamlar,