Proje: Geçmişi Geleceğe Taşımak

Aşk; önce kendini sevmekle başlar.

Kendimi seviyorum. Çevremde beni ben yapan insanları da seviyorum. Asla unutmamam gereken birşey varsa o da nereden geldiğimdir. Yarınların kıymetini daha iyi bilebilmek, gelecekle daha iyi başa çıkabilmek için insan önce nereden geldiğini bilmelidir.

Anlatılmayanın tenhalığında; yeni bir projeye başladım bugün. Aile’nin tozlu arşivlerinin tozunu sildim biraz. Eski fotoğrafları ortaya çıkardım. Hepsinin ayrı bir hikayesi vardı. Teknolojinin bir anlam ifade etmediği; fotoğraf çekmenin bir anlamı olduğu zamandan kalan naçizane kağıt parçalarına baktım uzun süre. Bulanık gülüşlerden, fotoğrafçı tarafından verdirilmiş çatık kaşlı pozlardan geçtim. Dedemle oturdum mesela, anlat dedim. Anlat o günleri. Babaannem’e sorular sordum, dedemle karşılaştırdım. Anneanneme sordum, yine dedemle karşılaştırdım. Ben biraz üstünü eşeledim, altından kocaman bir dağ olduğunu gördüm. Oysa bizim yaptığımız gündelik konuşmalarda kaybolmaktı çoğu zaman.

İnsan kaybetmeden farkına varamıyor çoğu şeyin. Münevver Teyze’nin vefatından sonra ilk defa elimde birçok fotoğrafı olan bir kişi bu hayata veda etti. Herşey çok yeni. Geride kalan arşivlerdeki fotoğraflar ve akıllardaki güzel anılar. Çıktığım bu yolculukta, tanıdığım tanımadığım bütün aile bireylerine dair sorular sordum; hiç bilmediğim şeyler öğrendim. Yıllardır dükkanlarının önünden geçtiğim ama hiç konuşmadığım aile bireylerimi, yıllardır bir yerlerden akraba olduğumu bilip ama kimin nesi olduğunu bilmediğim akrabalarımı tekrar tekrar tanıdım. Kendi ailemde gördüğüm bireyler arası sıkıntıların aslında nesillerdir tekrar ettiğini de gördüm.

Hayatta sadece aşk değil, aslında birçok şey sevgiyle başlar. Bugünlerimde katkısı olan herkesin bir kaydına ulaşmaya çalışıyorum. Gerek aile bireylerinden, gerek nüfus kütüklerinden, gerek kıyıda köşede kalmış muhtar arşivlerinden, gerek siyah beyaz fotoğraflardan.

Bir projeye başladım; amacı geçmişi geleceğe taşımak. İyisiyle, kötüsüyle, dostuyla, düşmanıyla, acısıyla, tatlısıyla.

 

Projeyi 6 kısımda tamamlamayı düşünüyorum.

Kısım 1: Yakın geçmiş kişi bilgilerinin hayatta olan aile bireylerinden öğrenilmesi. Burada hala hayatta olan aile bireyleriyle yaptığım görüşmeler sonucunda elde edeceğim aile ağacı taslağı oluşacak. Hatalar içerecektir muhtemelen ama genel bir öngörü yeteneği sağlayacaktır. İlk yaptığım sohbetde sadece 30 dakika da baba tarafımdan 85 kişilik bir ağaç çıktı. Anne tarafımı daha tamamen sorgulayamadan 13 kişilik bir ek geldi. Bu süreç iteratif bir süreç olacak. Yeni bilgiler ve fotoğraflar eşliğinde çeşitli bilgiler almak için geri döneceğim diye düşünüyorum.

Kısım 2: Fotoğrafların dijitalleştirilmesi. Ailede bulabildiğim tüm fotoğraflar taranıp jpeg dosyalarına çevriliyor. Sonra fotoğraflardaki kişilerin yüzleri taranarak kişisel yüz haritaları çıkartılıyor ve saklanıyor. Bu şekilde her fotoğrafta benim tanıyamadığım kişiler bile saptanabiliyor. Sonra bu detaylar genetik dosyalarına kaydediliyor.

Kısım 3: Aile ağacının ortaya konulması. Kısım 1 ve kısım 2’de elde edilen bilgilerin derlenerek genetik aile ağacının ilk aşamalarının oluşturulması ve akrabalık ilişkilerinin netleşmesi. Burada yapılan çalışmalar “GEDCOM” formatında genetik bilgiler ile saklanacak.

Kısım 4: Dış kaynakların harmanlanması. Belediyeler, nüfus kütükleri, muhtarlık dosyaları veya elde edilebilir çeşitli evrak ve dökümantasyon. Burada en büyük engeli “Osmanlıca” olan kayıtların teşkil edeceğini düşünüyorum. Belki oralardan elde ettiğim kayıtları da dijitalleştirebilirim.

Kısım 5: Genetik kodların çıkarılması ve işlenmesi. Hayatta olan tüm aile bireylerinin genetik kodlarının çıkarılması. Artık bu işlem çok uygun fiyatlara yapılmaya başlandı. O sebeple hayatta olan ilk 3 kuşağın kayıtlarını çıkarıp bir analiz yapmak ve bunları GEDCOM dosyalarına işlemek gerekecek.

Kısım 6: Tarih tekerrür eder. Ailemize yeni katılanlar ve ilk aşamalarda elde edilemeyen bilgilerin zamanla aktığı bir süreç olacak bu. Aslında bir süreç olmaktan da öte yaşam boyu devam edecek bir çalışma olacak. Video kaydı sahibi olmanın önem taşımadığı zamanlarda insanlar ile kayıtları eşleştirmenin artık sıradan olduğu zamanlarda eskiden gelen bilgiyi yeniyle eşleştirecek bir çalışma olacak. Dilerim bu kısım nesilden nesile aktarılır.

Şimdi dijitalleştirdiğim binlerce fotoğraftan birkaçını paylaşayım.

 

Resmi Dedemin askerlik zamanları. Yerde yatıp nişan alan dedem.
Resmi Dedemin askerlik zamanları. Yerde yatıp nişan alan dedem.
Resmi Dedem'in gençliği. Zengin bir anne babadan doğmamış, hayat okulundan mezun olmuş. Hiç çok parası olmadı ama çok güzel dostlukları oldu. Hala daha nereye gitsem onun hakkında övgüler duyarım.
Resmi Dedem’in gençliği. Zengin bir anne babadan doğmamış, hayat okulundan mezun olmuş. Hiç çok parası olmadı ama çok güzel dostlukları oldu. Hala daha nereye gitsem onun hakkında övgüler duyarım.
Recai Dedem. Her zaman fiyakası yerindedir. Jön Türk gibidir :) Varlıklı bir ailenin üç oğlundan biridir. Üç kardeş içinde bu varlığı devam ettirebilmiş tek kişidir. Hala daha banka müdürleri tarafından övgüyle anılır :)
Recai Dedem. Her zaman fiyakası yerindedir. Jön Türk gibidir 🙂 Varlıklı bir ailenin üç oğlundan biridir. Üç kardeş içinde bu varlığı devam ettirebilmiş tek kişidir. Hala daha banka müdürleri tarafından övgüyle anılır 🙂
Hacı Mustafa Kökten. Recai dedemin babası. Bu fotoğraf Foça'da ki çiftliği satıp Pelitköy'e su getirdiği gün çekilmiş. Yaptığı hayırlarla anılmış bir adamdır. Pelitköy'ün merkezinde hayratı olan bir çeşme görebilirsiniz. Ayrıca köyün ana caddelerinden birisi o'nun adını taşımaktadır.
Hacı Mustafa Kökten. Recai dedemin babası. Bu fotoğraf Foça’da ki çiftliği satıp Pelitköy’e su getirdiği gün çekilmiş. Yaptığı hayırlarla anılmış bir adamdır. Pelitköy’ün merkezinde hayratı olan bir çeşme görebilirsiniz. Ayrıca köyün ana caddelerinden birisi o’nun adını taşımaktadır.
Resmi dedem, Cahide babaannem ve kardeşi Macide teyze. Dedemin gençlik zamanındaki giyim tarzı babaannemle evlendikten sonra oldukça değişmiş. Ee kadın var, kadın var.
Resmi dedem, Cahide babaannem ve kardeşi Macide teyze. Dedemin gençlik zamanındaki giyim tarzı babaannemle evlendikten sonra oldukça değişmiş. Ee kadın var, kadın var.
Resmi dedemin en sevdiğim özelliklerinden birisi de Cahide babaanneme gerçekten sevgiyle bağlı olmasıdır. Günümüzdeki ailelerde mevcut iş bölümüne inat dedem yardım edebildiği kadar babaanneme yardım etmiş, babaannem de dedem'in uzun yolculuklarında ona eşlik etmiş. Saygı, aile içinde her zaman baki kalmış.
Resmi dedemin en sevdiğim özelliklerinden birisi de Cahide babaanneme gerçekten sevgiyle bağlı olmasıdır. Günümüzdeki ailelerde mevcut iş bölümüne inat dedem yardım edebildiği kadar babaanneme yardım etmiş, babaannem de dedem’in uzun yolculuklarında ona eşlik etmiş. Saygı, aile içinde her zaman baki kalmış.
Recai dedem Emine anneannem ile evlenirken. Düğün fotoğraflarında bile "Fabrikatör" havası hakim. Dedemin tabiri caizse "Patron" sıfatından bir an bile olsa uzaklaştığını hiç görmedim.
Recai dedem Emine anneannem ile evlenirken. Düğün fotoğraflarında bile “Fabrikatör” havası hakim. Dedemin tabiri caizse “Patron” sıfatından bir an bile olsa uzaklaştığını hiç görmedim.
Taksicilik, otobüscülük, kamyonculuk ve yem bayiliği derken bizim hayatımızın uzun bir zaman dilimine yayılacak hayvancılığın ilk başlangıç anları. Şahinler köyünde kurulan tavuk çiftliği ve onun su ihyitacını karşılamakla mükellef kuyu ve su kulesi. Üstelik o su kulesini dedemle babaannem ev olarak kullanmışlar.
Taksicilik, otobüscülük, kamyonculuk ve yem bayiliği derken bizim hayatımızın uzun bir zaman dilimine yayılacak hayvancılığın ilk başlangıç anları. Şahinler köyünde kurulan tavuk çiftliği ve onun su ihyitacını karşılamakla mükellef kuyu ve su kulesi. Üstelik o su kulesini dedemle babaannem ev olarak kullanmışlar.
Babamın gençliği. Hayatta en çok eğlenmekten ve gezmekten zevk alan birisinin işlerin başına geçmeye hazırlanırkenki hali. Düşünceli.Bu fotoğrafın çekildiği bir katlı bina, yerini bir iş merkezine bırakmadan önce bu odada resmi muhasebe kayıtlarını tutan Ekrem amca otururdu. En sevmediğim de oydu, bana hep bağırırdı.
Babamın gençliği. Hayatta en çok eğlenmekten ve gezmekten zevk alan birisinin işlerin başına geçmeye hazırlanırkenki hali. Düşünceli.Bu fotoğrafın çekildiği bir katlı bina, yerini bir iş merkezine bırakmadan önce bu odada resmi muhasebe kayıtlarını tutan Ekrem amca otururdu. En sevmediğim de oydu, bana hep bağırırdı.
O yılların modernliği. Kadınların saç kesimlerinin benzerliği yadsınamaz. Babam yaramaz bir çocuk gibi masanın bir köşesinde. Bu fotoğrafa her baktığımda eski türk filmlerini izlemiş gibi oluyorum.
O yılların modernliği. Kadınların saç kesimlerinin benzerliği yadsınamaz. Babam yaramaz bir çocuk gibi masanın bir köşesinde. Bu fotoğrafa her baktığımda eski türk filmlerini izlemiş gibi oluyorum.
Akrabalar. Uzun yıllar akraba olduğumuzu bildiğim ama nereden neyimiz olduğunu asla anlayamadığım akrabalar. Aramızdaki kan bağının temellerini öğrenmek bu günlereymiş.
Akrabalar. Uzun yıllar akraba olduğumuzu bildiğim ama nereden neyimiz olduğunu asla anlayamadığım akrabalar. Aramızdaki kan bağının temellerini öğrenmek bu günlereymiş.
Çekirdek aile ağacım. Hala anne tarafımda ekli olmayan birçok birey var.
Çekirdek aile ağacım. Hala anne tarafımda ekli olmayan birçok birey var.
GEDCOM dosyalarını tuttuğum altyapı. Bir ağacın temelini oluştururken.
GEDCOM dosyalarını tuttuğum altyapı. Bir ağacın temelini oluştururken.
Bu kadar kısa sürede 100 kişiye kadar ulaştım. Daha ne kadar ulaşabilirim bilmiyorum ama öngörüm sayının çok artacağı yönünde.
Bu kadar kısa sürede 100 kişiye kadar ulaştım. Daha ne kadar ulaşabilirim bilmiyorum ama öngörüm sayının çok artacağı yönünde.
Cemal Süreya'nın bu dizesi belkide herşeyin başlangıcına işaret ediyor. Hayat kısa sevgilim, kuşlar uçuyor...
Cemal Süreya’nın bu dizesi belkide herşeyin başlangıcına işaret ediyor. Hayat kısa sevgilim, kuşlar uçuyor…

Yazılar eğer ilginizi çekiyorsa aşağıya eposta adresinizi yazarak abone olabilirsiniz

Her yeni makale yayınlandığında size e-posta gönderilecektir.


Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir